Reisadvies Griekenland

Een reisadvies is er altijd. Dat is niks nieuws. Hij verschiet gewoonweg van kleur. Een advies kan uiteraard ook afgegeven worden met betrekking tot het thema volksgezondheid. De vraag is echter gerechtvaardigd om de objectieve criteria tegen het licht te houden op basis waarvan alle eilanden op oranje zijn komen te staan. De objectieve criteria worden goeddeels ook benoemd door de RIVM en in een rapport van de Algemene Rekenkamer. Zie ook https://www.rekenkamer.nl/binaries/rekenkamer/documenten/rapporten/2020/05/20/resultaten-verantwoordingsonderzoek-2019-ministerie-van-buitenlandse-zaken/BUZA-wr.pdf pag 28-42.

Dat er het nodige mis is met de totstandkoming van de reisadviezen heeft de Algemene Rekenkamer al vastgesteld. Zij doet dan ook aanbevelingen. In reactie hierop heeft Minister Blok aangegeven per 1 mei 2020 een checklist te zullen implementeren opdat de grondslag voor een reisadvies gecontroleerd kan worden. Zie https://www.rekenkamer.nl/binaries/rekenkamer/documenten/brieven/2020/05/20/reactie-minister-van-bz-op-verantwoordingsonderzoek-2019-buitenlandse-zaken/VO+2019+BZ+V+reactie+min+BZ.pdf

Ook de Europese Commissie heeft er kennelijk genoeg van. Zij heeft een voorstel aangenomen waarin de criteria langs een lijn wordt gelegd. Zie https://ec.europa.eu/info/files/proposal-council-recommendation-coordinated-approach-restriction-free-movement-response-covid-19-pandemic_nl

Ook in de Staat van het Consulaire 2020 laat de overheid zich uit over de grondslagen voor het op- of afschalen van een reisadvies vanwege COVID-19. Zie https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/rapporten/2020/06/19/staat-van-het-consulaire-editie-2020/staat-van-het-consulaire-editie-2020.pd

Het is verstandig BuZa nu aan te spreken en te verzoeken die objectieve criteria te delen of te openbaren. De boodschap dat de branche begrijpt dat het niet makkelijk is een reisadvies duidelijk en transparant te maken, is logisch. De Algemene Rekenkamer heeft dit ten slotte ook al aanbevolen. Er lijkt dus een juridische grondslag te zijn dit op te eisen. Indien BuZa hier niet aan meewerkt, is de weg open om andere maatregelen te overwegen. Er wordt schade geleden. Dat is deels inherent aan de COVID-19 crisis. Er mag echter verwacht worden dat reisadviezen transparant, logisch en eenduidig zijn. Ook in vergelijking met reisadviezen voor landen waar wel rekening wordt gehouden met een geografische afbakening zoals Frankrijk en Spanje.

In het geval de overheid geen openheid van zaken geeft kan de consequentie zijn dat het vertrouwen in adviezen verloren raakt. Dat is al funest. Een groter gevolg kan zijn dat de reisbranche het huidige advies naast zich neerlegt en zélf op basis van data bepaalt of een eiland veilig genoeg is. Een reisadvies is ten slotte niet bindend. Dat heeft zowel Minister van Nieuwenhuizen zelf meegedeeld, als ook de Algemene Rekenkamer. Zie ook https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/kamerstukken/2020/07/30/beantwoording-kamervragen-van-het-lid-van-raan-pvdd-over-corendon-en-het-reisadvies-oranje/beantwoording-kamervragen-van-het-lid-van-raan-pvdd-over-corendon-en-het-reisadvies-oranje.pdf

Volgens de jurisprudentie heeft de consument normaliter wel een grondslag om tot ontbinding van zijn overeenkomst te verzoeken. Als een reisadvies zoals nu voor Griekenland wordt afgegeven, dan kunnen er redenen zijn om de kosteloze ontbinding niet langer toe te staan omdat de reisorganisator op basis van zijn eigen data meent dat het oranje reisadvies voor eiland X geen goede of objectieve grondslag kent. Er wordt dan gewoon uitgevoerd en de consument heeft de keuze om al dan niet zijn reis voor eigen rekening te annuleren.

Een dringend schrijven aan de Minister om de gewogen criteria voor het reisadvies Griekenland te duiden lijkt – anders dan het recente vonnis van de club Viruswaanzin – kansrijk. Indien de Minister hier niet aan mee wil werken, is een gang naar de rechter dat eveneens. En dat nog buiten een mogelijke overweging om schade te vorderen. Het is wel aan de gehele reisbranche om dit te ondersteunen en uit te dragen. Niet slechts zeggen dat een reisadvies onbegrijpelijk is. De (te) lange weg die moet leiden naar een Europees reisadvies is prima, maar in deze situatie niet terzake doende. Kijk naar de Nederlandse feiten en vraag om verantwoording.